Relacja.
W 2009 r. w Łężycy stanął Pomnika Ofiar Ludobójstwa na Kresach Wschodnich. Upamiętnia ofiary ukraińskich nacjonalistów. Teraz miasto szuka firmy, która dodatkowo zagospodaruje teren wokół monumentu. Zwycięzca przetargu ma m.in. sprowadzić zabytkowy wagon. Podobny do tych, którymi do Łężycy transportowani byli przesiedleńcy
Artykuł otwarty w ramach bezpłatnego limitu prenumeraty cyfrowej
Pomnik Ofiar Ludobójstwa w Łężycy stanął z inicjatywy samych mieszkańców. Upamiętnia ofiary ludobójstwa dokonanego w latach 1939-1947 przez ukraińskich nacjonalistów z OUN-UPA w Gniłowodach (dzisiejsza Ukraina) i innych miejscowościach na Kresach Wschodnich II RP. Na czterech obeliskach pierwotnie znalazło się 49 nazwisk pomordowanych. Pomnik jednak jest wciąż rozbudowywany i staje się powoli swoistym mauzoleum, do którego co roku przybywają kolejne tablice upamiętniające pomordowanych Kresowian.
Dlaczego właśnie Łężyca? To tutaj w sierpniu 1945 r. osiedliło się 40 rodzin ze wspomnianych Gniłowodów. Uciekali przed banderowcami, którzy mordowali Polaków od rozpoczęcia wojny. Przesiedleńcy jechali przez trzy miesiące towarowymi wagonami. Przywieźli niewiele rzeczy: garnki, odzież, pościel. Z nimi przybyła też ich historia i pamięć o pomordowanych bliskich.
Teraz, po wchłonięciu gminy przez Zieloną Górę, za rozbudowywanie pomnika odpowiedzialny jest urząd miasta. Magistrat ogłosił właśnie przetarg na zagospodarowanie terenu wokół obelisków. Jakie są plany? W Łężycy chcą, aby koło pomnika stanął wagon towarowy (oraz kawałek torów) podobny do tych, którymi na Ziemie Zachodnie transportowani byli przesiedleńcy. Za jego zakup i montaż odpowiedzialny będzie zwycięzca przetargu. Oprócz tego wykona plac i alejki z betonowej kostki oraz nasadzi trawę i trochę roślin, m.in. tuje wysoką kolumnową. W małym parku stanie też kilka elementów rekreacyjnych: choćby piłkarzyki czy stoły do tenisa i szachów. Nie zabraknie ławek i stojaków na rowery.
Firmy czas na składanie ofert mają do 7 marca. Ich oferty zmieścić się muszą w kwocie do 5,2 tys. euro. Zwycięzca przetargu na wykonanie zadania będzie miał trzy miesiące od podpisania umowy z miastem.
Pomnik Ofiar Ludobójstwa stoi na placu przed kościołem pw. Matki Bożej Fatimskiej w Łężycy. W 2010 r. pod jego fundamenty wmurowano urnę z ziemią z mogił pomordowanych w Gniłowodach. Co roku odbywają się tam specjalne uroczystości.
Jak podają różne źródła, w latach 1939-45 z rąk Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów i Ukraińskiej Powstańczej Armii zginęło od ok. 120 do nawet 200 tys. Polaków.
Tekst – Piotr Bakselerowicz, Zielona Góra, Gazeta Wyborcza
Foto – z mojego prywatnego archiwum (uroczystości z Zielonej Górze – Łężycy w latach 2012 – 2015)
