Wokół Huty Stepańskiej z Januszem Horoszkiewiczem
Stepań cmentarz Worcellów
Fotoreportaż poświęcam śp. generałowi Czesławowi Piotrowskiemu, wiernemu synowi Wołyńskiej ziemi, urodzonemu w Hucie Stepańskiej i zawsze tam obecnemu . W nocy z 9 na 10 II 1943 r. na dom Piotrowskich napadli bandyci, Czesław był naocznym świadkiem morderstwa na bracie Henryku, Hofmanie i Libnerze. Ojciec Jego, Stanisław, walczył, zabił jednego bandytę, a drugiemu odrąbał toporem ramię. Bandyci przybyli z Telcz. W czasie obrony Huty Stepańskiej, Czesław walczył na pierwszej linii. Po przejściu na emeryturę bez reszty poświęcił się sprawie Wołyńskiej. Zorganizował kilka niezmiernie ważnych upamiętnień Miejsc Pamięci Narodowej, zjednoczył okolicznych parafian oraz zorganizował trzy pierwsze pielgrzymki do Huty Stepańskiej i okolicy w latach dziewięćdziesiątych. Bez śp. Czesława bylibyśmy jak sieroty, pozbawieni przeszłości i pamięci.
Szczególnie polecam książkę śp. Czesława Piotrowskiego ” Krwawe Żniwa za Styrem, Horyniem i Słuczą”.
Cmentarz zwany Worcellów, był drugim z kolei Stepańskim cmentarzem, pierwszy był koło kościoła.
Na tym cmentarzu od wieków chowano wszystkich Polaków z bardzo wielkiej obszarowo parafii. Tam leżą nasi przodkowie, wiele pokoleń. Grobów było tak dużo że w okresie przedwojennym zamknięto ten cmentarz i otwarto trzeci zw. Nowy. Za czasów polskich cmentarz pozostawał nienaruszony. Po wojnie rozpoczęła się dewastacja cmentarza. Na cmentarzu postawiono wytwórnię betonów, warsztaty i domy mieszkalne. Opowiadał mi jeden staruszek przechodzący drogą, że kiedy kopali kanał w warsztacie to przekopywali przez kości, szkielet był koło szkieletu. Myśl i czyn śp. Czesława Piotrowskiego uratowała przynajmniej grobowiec Worcellów.
- Ruiny grobowca hrabiów Worcellów, domy z tyłu stoją na cmentarzu. Przy grobowcu sto krzyż przyniesiony z tylnej część cmentarza.
- Zarośnięty latem grobowiec Worcellów.
- Stare drzewa, a z prawej zakład wulkanizacyjny, na terenie cmentarza
- Grobowiec jesienią. Marek Czapla ma dużo materiałów filmowych, na zdjęciu schodzi z grobowca.
- Wykonaliśmy dużo zdjęć jako dokument, bo grobowiec jest w ruinie.
- Tablica pamiątkowa
- Grobowce są pośród obejść gospodarczych.
- Marek Czapla dla P. Macieja Wojciechowskiego filmuje wnętrze grobowca. Pytałem się gospodarza, co stało się z trumnami ” przysypaliśmy ziemią”. Gospodyni zaś zapytałem czy nie boi się chodzić nocą do stajni, zapadło milczenie. Pytam się P. Macieja Wojciechowskiego, kiedy będzie jakiś film?
Ratuję od zapomnienia wspomnienia ostatnich świadków.
Korzystając z gościnności na stronie Ks. Tadeusza, zwracam się z prośbą o zgłaszanie świadków.
Przeprowadziłem, dużo ponad 200 wyczerpujących wywiadów ze świadkami. Odnajdują się jeszcze wciąż nowi. Chętnie i od Nich zebrałbym, po przez rozmowy telefoniczne, następne relacje. Chodzi mi o dawnych parafian z parafii: Huta Stepańska, Wyrka, Rafałówka, Włodzimierzec, Antonówka, Sarny, Kazimierka, Janowa Dolina, Stepań, Chołoniewicze, Kostopol, Derażne, Kołki i Czartorysk.
Dużo cennych informacji o Wołyniu można znaleźć na stronie p. Andrzeja Mielcarka. Proszę na pasku odszukać literę S i szukać Stepań
Janusz Horoszkiewicz
