Dzień 25 listopad 2017 r na trwale zapisze się w świadomości mieszkańców Lublina. Tego dnia został ustawiony monument główny pomnika „Ofiar Wołynia”.
Długa to była droga, droga Obywatelskiej Inicjatywy Uchwałodawczej mieszkańców Lublina, którzy upomnieli się o rodaków zgładzonych na Kresach przez zbrodniarzy spod znaku UPA-OUN. I należy zadać pytanie zasadnicze, dlaczego ten czas od inicjatywy do ustawienia pomnika musiał trwać 6 lat trudnych i niekiedy heroicznych starań.
Należy zadać również pytanie, co w tym temacie budowy pomnika zrobiły środowiska kresowe w Lublinie i odpowiedz jest druzgocąca – nic nie zrobiły, żadnej inicjatywy, bierność całkowita. Inicjatywę pomocy podejmowali Kresowianie, którzy nie są w żadnych towarzystwach i stowarzyszeniach kresowych.
W Lublinie około 30 % mieszkańców posiada korzenie kresowe. O tym jak ważnym zadaniem było budowanie pomnika niech świadczy fakt, że od soboty mój telefon nie milknie, ciągle ktoś dzwoni do mnie, aby podziękować za ten pomnik, że doprowadziłem do dnia jego ustawienia. Informację o ustawieniu pomnika Kresowianie pozyskali z Panoramy Lubelskiej. Ustawienie pomnika nie kończy tematu. Jeszcze jest daleka droga ,ale mam nadzieję, że już nie będzie takiego oporu. Co pozostało do zrobienia? Mianowicie potrzeba zagospodarować cały teren, aby wyglądało to miejsce godnie i estetycznie. Teren jest bardzo trudny, bo jest to mały skwer, wynoszący tylko 726 m² oraz posiada dużą różnicę poziomu.
I następny temat, muszę znowu podjąć starania o fundusze na zagospodarowanie terenu. Ale rzeczą najważniejszą jest to, że Pomnik Wołyński jest w przestrzeni miasta Lublina. Bije przekaz z tego pomnika, nie tylko w słowach, które są na nim wypisane, ale również z postaci cierpiących, które zostały na nim wykute. Te postacie cierpią, bo giną od uderzeń siekiery, drągów czy noży. Nad wszystkimi unoszą się płomienie ognia, które strawią ich doczesne szczątki.
Mocny jest to przekaz, ale taka była rzeczywistość i w takich okolicznościach ginęli rodacy. Trzeba to przekazać młodym pokoleniom, do czego był zdolny nacjonalizm na Ukrainie. Planowane odsłonięcie Pomnika to 75 rocznica apogeum Zbrodni Wołyńskiej, na które już dzisiaj zapraszam wszystkich Kresowian z całej Polski. Musimy zdążyć na ten dzień, nie tylko zagospodarować teren, ale i przygotować uroczystą oprawę. Wychodzę z propozycją oraz z prośbą do wszystkich środowisk Kresowych w całej Polsce, aby Centralne Uroczystości 75 rocznicy Zbrodni Wołyńskiej odbyły się w Lublinie i były związane z odsłonięciem pomnika.
Zdzisław Koguciuk
