DRODZY PRZYJACIELE
Zapraszam do sięgnięcia do kolejnego nr (90) 2022 kwartalnika ZNAD WILII, który ukazał się mimo kontekstów, w jakich wypadło nam żyć. W jaki sposób można go nabyć poniżej, a oto spis jego treści.
OD REDAKTORA Mój kąt Europy: Życie w kontekście Ukrainy
KAWIARNIA LITERACKA
Rok Romantyzmu Polskiego:
Mieczysław Jackiewicz, Mickiewicz i litewscy poeci
Rodowody literackie:
Maciej Żakiewicz, Lida nad rzeką Lidziejką Aleksandra Jurewicza
Poezja:
Tomasz Snarski, Rumaki Lizypa; Jedna droga wielu
Przeczytane:
Tomasz Snarski, Prawdziwa rewolucja czułości; Nie tylko o mężczyznach
Z dawnej prasy:
Radosław Żurawski vel Grajewski, Wilno i ziemie litewskie na łamach „The Polish Exile” z 1833 – pejzaż krajoznawczo-przyrodniczy
Historia pieśni:
Tadeusz Matulewicz, Białe róże
PRZEDWOJENNE SZKOLNICTWO POLSKIE W NOWEJ WILEJCE Teresa Brazewicz, Miejsca, które otwierają pamięć
Z HISTORII MIASTA
Mieczysław Jackiewicz, Wilno w latach 1867-1875 według Czarkowskiego
PÓŁ WIEKU TEMU
Romuald Mieczkowski, Moja kronika odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie
SPRAWIEDLIWI WŚRÓD NARODÓW ŚWIATA
Piotr Stefaniak, W czasach, gdy aniołowie zakrywali twarze. Siostra Bertranda Maria Siestrzewitowska
BIBLIOGRAFIA ZW, Dwutygodnik „Znad Wilii” – 1999
LITWA – POLSKA. Z MIESIĄCA NA MIESIĄC Wydarzenia, opinie: Polacy na Litwie. Litwini w Polsce. W kulturze i jej okolicach. Wydawnictwa. Nagrody i nobilitacje. Inne
LISTEM I MAILEM Poczta redakcyjna: Uznanie dla Tadeusza Matulewicza – Andrzej Cieślak
W Wilnie do nabycia w księgarni Domu Kultury Polskiej, „Akademine knyga” (Universiteto 4), w Polskiej Galerii Artystycznej „Znad Wilii” W Warszawie w księgarniach – Naukowej im. Bolesława Prusa i Domu Spotkań z Historią. Wysyłamy czasopismo pocztą. Zachęcam tym samym do wsparcia polskiego tytułu z Litwy! Zamówienia proszę składać: znadwilii@wp.pl lub telefonicznie 48 508 764 030.
Polecamy nasze najnowsze książki: Romuald Mieczkowski, Mój barbarzyńca. Wybór wierszy i Były sobie Fabianiszki (proza), Tomasz Snarski, Żmuty (poezja), Maciej Mieczkowski, Na zakręcie. Kijów i Ukraina u progu zmian (aktualna teraz!) oraz inne pozycje naszego wydawnictwa.
Lista książek Biblioteki Znad Wilii jest w końcu
ZNAD WILII to 160 stron fachowo i atrakcyjnie podanej lektury. M.in. w numerze:
Czasopismo bogato ilustrowane, z kolorową wklejką fotografii.
Informacja o naszych działaniach: facebook.com/znadwilii, www.znadwiliiwilno.lt
Przypominamy, że można zamówić numery archiwalne, roczniki, wydawnictwa z serii Biblioteka Znad Wilii:
Tomasz Snarski, Żmuty, Biblioteka Znad Wilii/12, Wilno 2021, ISBN 978-9986-532-12-5.
To trzecia książka poetycka autora z Gdańska o wileńskich korzeniach. W tomiku znalazło się 38 wierszy, w tym jeden w przekładzie na litewski, dokonanym przez Birutė Jonuškaitė. Inspiracje do ich powstania powstawały w różnych krajach.
Romuald Mieczkowski, Mój barbarzyńca. Wybór wierszy, BZW/11, Wilno 2021, s.160.
Nie przywiązywałem uwagi do własnych rocznic, ale kiedy przekroczyłem pewną granicę wieku, sprzyjającą zastanowieniu się nad własnym dorobkiem poetyckim, pomyślałem sobie, żeby wydać wybór wierszy – takich, które lubili miłośnicy poezji, które z jakichś powodów przetrwały w pamięci i jakoś zaznaczyły się w mojej twórczości – napisał autor. Jest to zbiór 110 wierszy, pisanych od lat 70.
Romuald Mieczkowski, Były sobie Fabianiszki, BZW/10, Wilno 2018,
ISBN 978-9986-532-12-5, s.140, 87 fotografii.
Liryczno-dokumentalna opowieść o dawnej wsi Fabianiszki, mocno związanej z Wilnem, położonej za rogatkami miasta, która stała się jego dzielnicą. Opowieść o rodzinie autora, o mieszkańcach osady i nieodłącznym Wilnie. Dedykowana Mieszkańcom Fabianiszek – dawnym i obecnym, napisana z humorem, o wartkiej akcji, utrzymana w kolorycie wileńskim, ale skierowana do szerokiego ogółu czytelników. Kontynuacja tematyki wcześniejszej książki tegoż autora Objazdowe kino i inne opowiadania wileńskie.
Maciej Mieczkowski, Na zakręcie. Kijów i Ukraina u progu przemian, BZW/9,
Wilno 2018, ISBN 978-9986-532-11-8, s.154 i 72 stron z fotografiami
Jest to zapis czteroletniego pobytu autora z rodziną w tym kraju. Na książkę złożyły się reportaże i zapiski (2014-2018), które dotycząspraw, jakimi żyła Ukraina, ich codzienności i mentalności, stosunków ukraińsko-polskich i ukraińsko-litewskich. Jest to pożyteczna lektura dla tych, którzy interesują się Ukrainą, planują tam wyjazdy. Autor wykonał tysiące zdjęć w różnych miastach i okolicznościach, część wykorzystał w książce.
Tomas Tamosiunas, Piwo z Aniołem Stróżem, BZW/8, Młode Wiersze/2 Wilno 2018,
ISBN 978-9986-532-10-1, s.36, 8 fotografii Wilna.
W duszy pozostaję twórcą, dla którego po studiach i pracy socjalnej szukanie wyrazu artystycznego jest codziennością: poezja i sztuka są tak mocno powiązane ze sobą, że jedno bez drugiego nie dałoby rady istnieć – przyznaje młody poeta wileński Tomas Tamosiunas. Tomik jest wyróżnieniem w „Turnieju Jednego Wiersza Młodych o Nagrodę Czeladnika Poezji” podczas XXV Międzynarodowego Festiwalu Poezji „Maj nad Wilią” i w konkursie naszego czasopisma „Polacy Wielu Kultur”.
Romuald Mieczkowski, Pomiędzy, Biblioteka Znad Willi/7, Wilno 2018,
ISBN 978-9986-532-09-5, s.76, liczne fotogramy.
Nie jesteśmy sami, żyjemy wśród innych ludzi, w najprzeróżniejszych kontekstach i scenariuszach, jakie nam pisze los, pomiędzy różnymi sytuacjami i sprawami. Wszystko jest pomiędzy. I wiersze powstawały pomiędzy. Pomiędzy podróżami, pomiędzy Wilnem a Warszawą, pomiędzy smutkiem a radością, pomiędzy szukaniem a odnajdywaniem. Autor też zamieścił wklejki z fotografiami, sam zaprojektował okładkę.
Zenowiusz Ponarski, Przyjaciel Litwy i ptaków. Wokół Oskara Miłosza, BZW/6,
Wilno 2017, ISBN 978-9986-532-08-8, s.196.
Opowieść o „dziwnym krewnym” noblisty, poecie już francuskim z wyboru, mistyku, który nieoczekiwanie został rzecznikiem interesów odradzającej się Litwy w Paryżu. O człowieku dość skomplikowanego pochodzenia, z rodowodem herbowym z terenów WKL. Ukazująca zawiłość stosunków wzajemnych pomiędzy Litwinami i Polakami, próby ułożenia racjonalnych relacji z ówczesnymi i jakże aktywnymi społecznie mniejszościami narodowymi Wilna, z całym spektrum myśli i działalności Żydów, Białorusinów, Rosjan, Tatarów czy Karaimów. Z tragicznym finałem podstępnych rozgrywek Rosji sowieckiej oraz Niemiec faszystowskich, w obliczu Apokalipsy. Stąd autor sporo miejsca poświęcił m.in. prof. Marianowi Zdziechowskiemu. Z nutką mistycyzmu i tego, co przeminęło.
Tomasz Snarski, Werblista, BZW/5, 2016,ISBN 978-9986-532-07-1, s.40
Tomik auora o korzeniach wileńskich. Prawnika, piszącego wiersze. W dodatku działającego na forum europejskim na rzecz praw językowych Polaków na Litwie. W 2016 roku został laureatem konkursu „Polacy Wielu Kultur”, organizowanego przez redakcję kwartalnika „Znad Wilii” – za tekst pt.Wilno moich marzeń. Wydanie Werblisty w serii jest nagrodą w tym konkursie. Tomasz Snarski tomik zadedykował swej Babci Basi, której zawdzięcza Wilno. Na pewno o nim, jako poecie, usłyszymy nieraz.
Romuald Mieczkowski, Na litewskim paszporcie, BZW/4, Wilno 2011,
ISBN 978-9986-532-06-4, s.160.
Rozdziały: Canaletto maluje Wilno; Pytanie o korzenie; Pokochać Warszawę; Białe i czarne; Dwa miodyNa planie pierwszym są kwestie tożsamości, spuścizny dziejowej, echami WKL i szukaniem odpowiedzi na pytanie: co dziś oznacza pisać po polsku na Litwie i gdziekolwiek bądź poza Polską. Plus 28 fotogramów.
Przenieść Wilno do serca. Portret Miasta, BZW/2, Wilno 2009,
ISBN 978-9986-532-05-7, s.160
Poezja Polaków, Litwinów, Białorusinów, Tatara, Rosjanina, Czecha i Estończyka tworzy Portret Miasta z najpiękniejszymi wierszami 50 autorów. Są to m.in. Ihar Babkou, Tadeusz Chabrowski, Leszek Długosz, Vytautas Landsbergis, Marcelijus Martinaitis, Henryk Mażul, Zianon Paźniak, Wojciech Piotrowicz, Alicja Rybałko, Ramute Skucaite, Józef Szostakowski, Tomas Venclova, Sławomir Worotyński. W opracowaniu są oddzielne wklejki z 24 fotografiami Wilna.
Romuald Mieczkowski, Nikt nie woła, BZW/2,Wilno 2007, ISNB 978-9986-532-04-0, s.86
Wiersze ukazują Wilno widziane przez Polaka mocno związanego z tym Miastem. Dostrzega on złożoność nieodwracalnych zmian, stara się uzmysłowić sens wielkich i małych, utraconych i pozyskanych Ojczyzn. To widzenie świata dopełniają fotogramy autorstwa poety, którymi szkicuje Miasto.
Romuald Mieczkowski, Objazdowe kino i inne opowiadania wileńskie, BZW/1,
Wilno 2007, ISBN 978-9986-532-03-31, s.120.
Literatury o Wilnie i Wileńszczyźnie powstało niemało. Cieszyła się ona sympatią przed wojną, istniała w ocenzurowaniu w PRL, temat podejmowano na emigracji. W większości opisywała wojenną gehennę, życie na obczyźnie. A co działo się na terenach na Wschodzie, na których pozostali Polacy? Świadectw niewiele. Szczególnie, jeśli chodzi o naocznych świadków. Opowiadania obrazują świat człowieka w polskiej tradycji, ale żyjącego w sowieckich realiach. Zdarzenia, mimo fabuły, są rodzajem dokumentu. To hołd, oddany rodzinie, krewnym, znajomym. Dzięki jednemu opowiadaniu dziadkowie autora Pietrowscy pośmiertnie zostali upamiętnieni za uratowanie podczas wojny rodziny żydowskiej. To próba przypomnienia o nas, Polakach na Wileńszczyźnie.
Zapraszam serdecznie!
Romuald Mieczkowski, tel.48 508 764 030, znadwilii@wp.pl
