Szanowni Państwo, Drodzy Przyjaciele, Czytelnicy i Sympatycy ZNAD WILII!
Miło mi poinformować, że ukazał się (udało się wydać!)
nr 3/83 (jesienny) kwartalnika.
Z wiadomych powodów nie ma go w szerszej dystrybucji, ale Czytelnicy i wszyscy chętni otrzymują go drogą pocztową.
Są to szczególnie trudne czasy dla przetrwania tytułu.
Niestety, nie ma już kwartalnika w kioskach RUCHu. W tej chwili można go nabyć w księgarniach w Warszawie – im. A. Prusa w Warszawie i Domu Spotkań z Historią.
Nabywając go, wspieracie, Drodzy Państwo, polskie słowo z Litwy!
Zachęcam do składania zamówień do redakcji drogą mailową i telefoniczną, tak jest najszybciej i najtaniej.
Razem przetrwamy!
ZNAD WILII
to 160 stron fascynującej i różnorodnej, fachowo podanej lektury. W numerze:
NASZ KĄT EUROPY
Redaktor naczelny w felietonie wstępnym STĘSKNIENI NORMALNOŚCI. JESIENNE POWROTY NAD WILIĘ pisze o próbach redakcji utrzymywania bezpośrednich więzów w obecnych warunkach, o trosce zachowania naszej kultury, a tym samym tożsamości.
ROK ŚWIĘTEGO JANA PAWŁA II
Romuald Mieczkowski wspomina spotkanie i rozmowę z papieżem (OJCIEC I LUDZIE WOKÓŁ), związanych z nim ludzi, późniejsze konteksty.
IN MEMORIAM
Wspominamy redaktora naczelnego „Kuriera Galicyjskiego” Mirosława Rowickiego (GALICJI ODDANY) i poetę Janusza Ireneusza Wójcika (W WILNIE ZADOMOWIONY). Przytoczone zostały jego ostatnie i nigdzie nie drukowane wiersze Spoglądając na obraz Miłosiernego w kościele św. Ducha i Miasto pod chmurami oraz esej Barbary Gruszki-Zych pt. Miłosierny trzymał Go za dłoń.
KAWIARNIA LITERACKA
#W NIEZNANYCH KARTACH POETYCKICH znajdziemy artykuł Oksany Stadnyk i Lecha Wojciecha Szajdaka BAZYLI PODMAJSTROWICZ – CZŁONEK GRUPY POETYCKIEJ „WOŁYŃ” oraz jego nieznane wiersze wileńskie: Rossa; Ostra Brama, Wilno.
#W TWÓRCZOŚCI MŁODYCH
znajdziemy opowiadanie urodzonego w Wilnie Tomasza Rogoży pt. TAM.
#KSIĄŻKA POLSKA W REPUBLICE LITEWSKIEJ 1919-1940
Prof. Mieczysław Jackiewicz pisze o BIBLIOTEKACH RODZINNYCH na tzw. Litwie Kowieńskiej.
#POCZET TWÓRCÓW LITERATURY WILEŃSKIEJ OD XVI w. do 1945 ROKU (odcinek 31, pomiędzy hasłami: Vaiciunas Petras / „Wiedza”).
WILNO W GDAŃSKU / VILNIUS GDANSKE
Renata Butkiewicz, W PRZYJAZNEJ PRZESTRZENI
Z DOLINY ŁOSOŚNY
Leonard Drożdżewicz w felietonie ZNAD ŻEJMIANY, CZARNEJ HAŃCZY, ŁOSOŚNY – DO NIEMNA powraca do wspomnień o prof. Andrzeju Strumille, uzupełniając publikację o nim w poprzednim numerze.
MEANDRY HISTORII
Prof. Władysław Zajewski pisze o dramatycznym
ODWROCIE NAPOLEONA W 1812
W POSZUKIWANIU DROGI
Dr Maciej Żakiewicz zaprasza do lektury publikacji pt.
PROFESOR BOGUSŁAW ŻYŁKO Z ŻODZISZEK I TARTUSKO-MOSKIEWSKA SZKOŁA SEMIOTYCZNA JURIJA ŁOTMANA
JUBILEUSZE
Leonard Drożdżewicz,
JÓZEF MAROSZEK – BADACZ DZIEJÓW WSCHODNICH
LITWA-POLSKA. Z MIESIĄCA NA MIESIĄC. WYDARZENIA, FAKTY, OPINIE. STATYSTYKA I RANKINGI. KULTURA. POLACY NA LITWIE, LITWINI W POLSCE. NAGRODY I NOBILITACJE. WYDAWNICTWA i INNE
Nigdzie Państwo nie znajdą tak pełnej kroniki relacji polsko-litewskich, z przedstawieniem wydarzeń z udziałem Polaków na Litwie i Litwinów w Polsce, działalności odrębnych placówek (Instytutu Polskiego w Wilnie, Domu Kultury Polskiej). Sygnalizowane są ważniejsze nagrody i nobilitacje, nowości wydawnicze, wydarzenia na pograniczu kultur.
Są to informacje szczególnie przydatne dla zainteresowanych regionem badaczy, studentów, ludzi stąd pochodzących.
LISTEM I MAILEM. POCZTA REDAKCYJNA
Czasopismo jest bogato ilustrowane, w kolorowej wklejce tym razem są prezentowane z dawnych spotkań poetyckich „Maj na Wilią”.
ZNAD WILII w Wilnie
W księgarniach ELEPHAS (w siedzibie Domu Kultury Polskiej, Naugarduko 76), AKADEMINE KNYGA (Universiteto 4), POLSKA GALERIA ARTYSTYCZNA „ZNAD WILII” (Isganytojo 2/4)
W Polsce i Warszawie:
W Domu Spotkań z Historią (Karowa 20), w księgarni im. B. Prusa (Krakowskie Przedmieście 7). Czasopismo wysyłamy pocztą.
Zamówić można mailem lub telefonicznie:
48 508764030 (w Polsce) i 370 68469052 (na Litwie)
Informacja o naszych działaniach na www: facebook.com/znadwilii
Przypominam, że można zamówić numery archiwalne, roczniki, wydawnictwa z serii Biblioteka Znad Wilii:
Romuald Mieczkowski, Były sobie Fabianiszki, Biblioteka Znad Willi/10,
Wilno 2018, ISBN 978-9986-532-12-5, 87 fotografiami.
Jest to liryczno-dokumentalna opowieść o dawnej wsi Fabianiszki, mocno związanej z Wilnem, położonej za rogatkami miasta, która stała się jego dzielnicą. Opowieść o rodzinie autora, o mieszkańcach osady i nieodłącznym Wilnie. Dedykowana Mieszkańcom Fabianiszek – dawnym i obecnym, napisana z humorem, o wartkiej akcji, utrzymana w kolorycie wileńskim, ale skierowana do szerokiego ogółu czytelników. Kontynuacja tematyki wcześniejszej książki tegoż autora Objazdowe kino i inne i opowiadania wileńskie.
Maciej Mieczkowski, Na zakręcie. Kijów i Ukraina u progu przemian, Biblioteka Znad Willi/9, Wilno 2018, ISBN 978-9986-532-11-8, s.154 i 72 stron z fotografiami.
Jest to zapis czteroletniego pobytu autora z rodziną w tym kraju. Na książkę złożyły się reportaże i zapiski, jakie w ciągu lat 2014-2018 drukowane były w kwartalniku „Znad Wilii” – tym razem w nowej redakcji. Dotyczą one spraw, którymi żyła Ukraina, życia codziennego, mentalności, stosunków ukraińsko-polskich i ukraińsko-litewskich. Książka zawiera wiele informacji i ciekawostek przekazanych z „pierwszych rąk”. Większość tematów wciąż aktualna, jest to pożyteczna lektura dla tych, którzy interesują się Ukrainą, bądź planują w przyszłości wyjazdy do tego kraju. Autor wykonał tysiące zdjęć w różnych miastach i okolicznościach, część z nich wykorzystał w książce.
Tomas Tamosziunas, Piwo z Aniołem Stróżem, Biblioteka Znad Willi/8, Młode Wiersze/2 Wilno 2018, ISBN 978-9986-532-10-1, s.36, 8 fotografii Wilna.
W duszy pozostaję twórcą, dla którego po studiach i pracy socjalnej szukanie wyrazu artystycznego jest codziennością: poezja i sztuka są tak mocno powiązane ze sobą, że jedno bez drugiego nie dałoby rady istnieć – przyznaje młody poeta wileński Tomas Tamosziunas. Tomik jest wyróżnieniem w „Turnieju Jednego Wiersza Młodych o Nagrodę Czeladnika Poezji” podczas XXV Międzynarodowego Festiwalu Poezji „Maj nad Wilią” i w konkursie naszego czasopisma „Polacy Wielu Kultur”.
Wiersze odznaczają się szczerością narracji oraz świeżością widzenia spraw codziennych.
Romuald Mieczkowski, Pomiędzy, Biblioteka Znad Willi/7,
Wilno 2018, ISBN 978-9986-532-09-5, s.76, liczne fotogramy.
Nie jesteśmy sami, żyjemy wśród innych ludzi, w najprzeróżniejszych kontekstach i scenariuszach, jakie nam pisze los, pomiędzy różnymi sytuacjami i sprawami. Wszystko jest pomiędzy. I wiersze powstawały pomiędzy. Pomiędzy podróżami, pomiędzy Wilnem a Warszawą, pomiędzy smutkiem a radością, pomiędzy szukaniem a odnajdywaniem. W książce znalazło się 66 nowych wierszy, które zostały umieszczone w rozdziałach:
- Gotyckość, II. Fatamorgana innego życia, III. Do przydrożnego świerka, IV. Jesienią nie zadawaj pytań. Autor też zamieścił kilka wklejek z fotografiami w sepii, sam też zaprojektował okładkę tomiku.
Zenowiusz Ponarski, Przyjaciel Litwy i ptaków. Wokół Oskara Miłosza, BZW/6, Wilno 2017, ISBN 978-9986-532-08-8, s.196.
W latach 2012-2015 drukowana w odcinkach w „Znad Wilii” i rozbudowana, o „dziwnym krewnym” noblisty, znanym poecie, już francuskim z wyboru, mistyku, który nieoczekiwanie został rzecznikiem interesów odradzającej się Litwy w Paryżu. O człowieku dość skomplikowanego pochodzenia, z rodowodem herbowym z terenów WKL. Ukazująca zawiłość stosunków wzajemnych pomiędzy Litwinami i Polakami, próby ułożenia racjonalnych relacji z ówczesnymi i jakże aktywnymi społecznie mniejszościami narodowymi Wilna, z całym spektrum myśli i działalności Żydów, Białorusinów, Rosjan, Tatarów czy Karaimów. Z tragicznym finałem podstępnych rozgrywek Rosji sowieckiej oraz Niemiec faszystowskich, w obliczu Apokalipsy, która zawisła złowieszczą chmurą i niebawem miała się dopełnić. Stąd autor sporo miejsca poświęcił m.in. prof. Marianowi Zdziechowskiemu, całej plejadzie myślicieli tamtego okresu, w tym rosyjskich, prawosławnych. Z nutką mistycyzmu i tego, co przeminęło.
Tomasz Snarski,Werblista,BZW/5, 2016,ISBN 978-9986-532-07-1, s.40
Werblista to tytuł tomiku poetyckiego Tomasza Snarskiego, urodzonego w 1985 roku w Gdańsku, w rodzinie o wileńskich korzeniach. Prawnika, piszącego wiersze. W dodatku działającego na forum europejskim na rzecz praw językowych Polaków na Litwie. W 2016 roku został laureatem konkursu „Polacy Wielu Kultur”, organizowanego przez redakcję kwartalnika „Znad Wilii” – za tekst pt. Wilno moich marzeń. Wydanie Werblisty w serii jest nagrodą w tym konkursie. Tomasz Snarski tomik zadedykował swej Babci Basi, której zawdzięcza Wilno. Na pewno o nim, jako poecie, usłyszymy nieraz.
Romuald Mieczkowski, Na litewskim paszporcie, BZW/4, Wilno 2011,
ISBN 978-9986-532-06-4, s.160.
Rozdziały: Canaletto maluje Wilno; Pytanie o korzenie; Pokochać Warszawę; Białe i czarne; Dwa miody
Na planie pierwszym są kwestie tożsamości, spuścizny dziejowej, szukania ojczyzny przez tych, których dzisiejsze uwarunkowania usiłują odciąć od wielowiekowych korzeni. Z echami WKL, które kształtowało charakter Wilna. Z szukaniem odpowiedzi na pytanie: co dziś oznacza pisać po polsku na Litwie i gdziekolwiek bądź poza Polską. W wydaniu 28 fotografii Wilna.
Przenieść Wilno do serca. Portret Miasta, BZW/2, Wilno 2009,
ISBN 978-9986-532-05-7, s.160
Poezja Polaków (z Wilna, Polski i na emigracji), Litwinów, Białorusinów, Tatara, Rosjanina, Czecha i Estończyka tworzy Portret Miasta z najpiękniejszymi wierszami 50 autorów. Są to m.in. Ihar Babkou, Tadeusz Chabrowski, Leszek Długosz, Vytautas Landsbergis, Marcelijus Martinaitis, Henryk Mażul, Zianon Paźniak, Wojciech Piotrowicz, Alicja Rybałko, Ramute Skucaite, Józef Szostakowski, Tomas Venclova, Sławomir Worotyński. W opracowaniu są oddzielne wklejki z 24 fotografiami Wilna.
Romuald Mieczkowski, Nikt nie woła, BZW/2,Wilno 2007,
ISNB 978-9986-532-04-0, s.86.
82 wiersze ukazują Wilno, widziane przez Polaka, mocno związanego z tym Miastem. Dostrzega on złożoność nieodwracalnych zmian, stara się uzmysłowić sens wielkich i małych, utraconych i pozyskanych Ojczyzn. Wilno w tych wierszach bywa zawsze, nawet gdy mowa jest o czymś innym. To widzenie świata dopełniają fotogramy autorstwa poety, którymi szkicuje Miasto.
Romuald Mieczkowski, Objazdowe kino i inne opowiadania wileńskie, BZW/1, Wilno 2007, ISBN 978-9986-532-03-31, s.120.
Literatury o Wilnie i Wileńszczyźnie powstało niemało. Cieszyła się ona sympatią przed wojną, istniała w ocenzurowaniu w PRL, temat podejmowano na emigracji. W większości opisywała wojenną gehennę, życie na obczyźnie. A co działo się na terenach na Wschodzie, na których pozostali Polacy?
Świadectw takich niewiele. Szczególnie, jeśli chodzi o dokonania, tworzone przez naocznych świadków. Niektóre opowiadania obrazują trudny świat człowieka, wychowanego w polskiej tradycji, ale żyjącego w twardych sowieckich realiach. Zdarzenia, mimo fabuły literackiej, są rodzajem dokumentu, bowiem ludzie noszą swe prawdziwe nazwiska. To hołd, oddany rodzinie, krewnym, znajomym. Dzięki jednemu opowiadaniu dziadkowie autora Pietrowscy pośmiertnie zostali upamiętnieni za uratowanie podczas wojny rodziny żydowskiej. Jest to próba przypomnienia o nas, Polakach na Wileńszczyźnie. W książce znalazły się zdjęcia z archiwum rodzinnego autora.
Zapraszam serdecznie!
Jeśli ktoś z Państwa nie życzy sobie otrzymywać tych anonsów, uprzejmie proszę o poinformowanie o tym.
Pozdrawiam Romuald Mieczkowski tel. 48 508764030, znadwilii@wp.pl
