14 II – Niedziela Dobrego Życia czyli Niedziela Rajska, liczona jako 1. Niedziela Wielkiego Postu
15 II – „pierwszy dzień o soli i chlebie”, ormiański Popielec, Poniedziałek Popielcowy
Wcześnie w tym roku [2021 – red.] zaczyna się okres, który w Kościele Ormiańskim nazywa się „Czterdziestnicą” (okres czterdziestu dni, łacińska Quadragesima), a powszechnie Wielkim Postem.
Pierwsza niedziela tego okresu ma charakter radosny (!). Od strony obyczajów i tradycji jest niekiedy nazywana „Wielkim Karnawałem” i ma podobny charakter jak polskie zapusty, ostatki czy tłusty czwartek, pozwalając po raz ostatni przed Wielkanocą nacieszyć się potrawami mięsnymi, nabiałem czy słodyczami.
Jednak posiada także głębokie podłoże religijne. Liturgia tej niedzieli wspomina bowiem szczęśliwy pobyt pierwszych ludzi w raju. Przypomina zatem radosną nowinę, że Bóg stworzył ludzi do życia szczęśliwego i obecnie czeka On, by na nowo obdarzyć nas jeszcze większymi darami, bylebyśmy podjęli drogę wiary, miłości, modlitwy, przemiany życia.
W kalendarzu liturgicznym to „Niedziela Dobrego Życia” (Բուն Բարեկենդան), którą można nazwać Niedzielą Rajską. Jest też wyliczana jako pierwsza niedziela Czterdziestnicy (Ա. Կիրակի Քառասնորդաց) czyli Wielkiego Postu, chociaż właściwie stanowi wigilię tego okresu.
Ormiański post – w sensie okresu wstrzemięźliwości – zaczyna się w poniedziałek (w tym roku 15 II). To „pierwszy dzień o soli i chlebie” (Ա. օր աղուհացից), jak nazwa się w ormiańskim kalendarzu liturgicznym (odpowiednik naszego wyrażenia „o chlebie i wodzie”). Taką nazwę mają też kolejne dni aż do „czterdziestego dnia o soli i chlebie”, przypadającego przed Niedzielą Palmową czyli przed Wielkim Tygodniem. Ta nazwa „o soli i chlebie” wiele mówi, jak kiedyś przeżywano Wielki Post w tradycji ormiańskiej i jak jeszcze teraz przeżywa się w wielu rodzinach.
W ten „pierwszy dzień o soli i chlebie” na porannej liturgii ma miejsce obrzęd posypania głów popiołem (w małych parafiach obrzęd ten odbywa się często już w niedzielę). To znak pokornego uniżenia się przed Bogiem, uznania własnej ułomności i kruchości oraz zaufania do Bożego miłosierdzia. To także symbol wewnętrznej postawy pokutnej, do której jesteśmy powołani w czasie wędrówki wielkopostnej.
W tym roku zapewne trudniej będzie wziąć udział w popielcowym obrzędzie (w Popielcowy Poniedziałek czy Środę Popielcową). Życzę jednak Wszystkim, by przeżyli te dni w duchu wielkiego zaufania do Boga, dziękczynienia Mu i przeproszenia Go, a także podjęcia dobrych postanowień na cały ten okres i ich wytrwałej realizacji. W ten sposób będziemy mogli pełniej przygotować się do radości wielkanocnych, czego Wszystkim z całego serca życzę
Popielec, Or Mochroc 4.03.2019 r. (ks. Karnik Hovsepian) »
Panik (prow. Szirak, Armenia). Zasłona już od soboty wieczór zamknięta.
14 LUTEGO 2021 – NIEDZIELA DOBREGO ŻYCIA,
POCZĄTEK WIELKIEGO POSTU
I Niedziela Wielkiego Postu, Bun Barekentan
Բուն Բարեկենդան
Ա. Կիրակր Քառասնորդաց
•
15 lutego – PONIEDZIAŁEK POPIELCOWY
Or Mochroc – Օր Մոխրոց
Wielki Post (Mec Pahk) rozpoczyna się od Niedzieli Dobrego Życia (Bun Barekentan). W tym roku niedziela ta przypada – jak podaje ormiańskokatolicki kalendarz liturgiczny – 14 lutego. Poniedziałek, 15 lutego, to ormiański Poniedziałek Popielcowy (Or Mochroc).
Według liturgicznego porządku jest to I Niedziela Wielkiego Postu, która nie ma takiego charakteru jak w tradycji łacińskiej. Jest to ostatni dzień radosny, ale wzywa do rozpoczęcia Wielkiego Postu.
W sensie wschodnim pierwszy dzień postu to ostatni dzień objadania się i radości, aby dobrze przygotować się na 40 dniowy post – do którego zachęcają czytania liturgiczne. Niedziela Bun Barekentan, to rodzaj małego karnawału. Tego dnia przyrządza się specjalne potrawy i urządza przyjęcia.
Już w sobotę wieczorem przed tą niedzielą zamykana jest na cały okres wielkopostny zasłona oddzielająca ołtarz od nawy kościoła.
W okresie Wielkiego Postu Ormianie poszczą szczególnie surowo. Okres ten bywał nazywany agh u hac – „sól i chleb”.
