7 stycznia 2023 roku minie 30 lat od uchwalenia „Ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży”. Polska jako pierwsze państwo na świecie w warunkach demokratycznych przyjęło prawo zwiększające prawną ochronę życia człowieka. Tamten dzień był zwieńczeniem wielu lat pracy społecznej.

Z okazji 30. rocznicy uchwalenia „Ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży” Polskie Stowarzyszenie Obrońców Życia Człowieka przygotowało szereg inicjatyw pozwalających z różnych perspektyw ocenić i poddać refleksji znaczenie ustawy dla życia społecznego. To również okazja do określenia zadań, które aktualnie stawia przed nami rzeczywistość. Zebraliśmy je pod hasłem „30 lat prawnej ochrony życia w Polsce”.

Wraz z transformacją ustrojową po 1989 r. sprawa ochrony życia ludzkiego od poczęcia stała się jedną z najbardziej palących społecznie kwestii. Burzliwe prace legislacyjne doprowadziły do przygotowania projektu ustawy uchwalonej 7 stycznia 1993 r., która zastąpiła ustawę aborcyjną z 1956 r. Nowa ustawa zniosła społeczną przesłankę do wykonania aborcji („trudne warunki życiowe kobiety ciężarnej”). Polska stała się tym samym pierwszym państwem demokratycznym, którego parlament odrzucił aborcję „na żądanie”.

Mimo, że nowe prawo nie zapewniało pełnej ochrony wszystkim poczętych dzieciom, to jednak w ówczesnych warunkach społeczno-politycznych uzyskano regulacje, które w tamtym czasie były możliwe do osiągnięcia. Przyjęta ustawa dopuszczała uśmiercenie dziecka w przypadku, gdy ciąża stanowiła zagrożenie dla życia i zdrowia kobiety, badania prenatalne wskazywały na ciężkie i nieodwracalne uszkodzenie płodu lub zachodziło uzasadnione podejrzenie, że ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego. Z powodu owych wyjątków od prawa do życia dziecka poczętego, po 1993 r. nie ustawały społeczne i polityczne wysiłki nad jego doskonaleniem. Trybunał Konstytucyjny zakwestionował abortywną przesłankę społeczną w maju 1997. W kolejnych latach do Sejmu zgłaszano liczne obywatelskie inicjatywy ustawodawcze. Finalnie przesłankę eugeniczną zakwestionował Trybunał Konstytucyjny w październiku 2020 r. Orzeczenie weszło w życie w styczniu 2021 r.

Przygotowane inicjatywy:

Konferencja popularno-naukowa „Jak mówić dziś o aborcji? 30 lat prawnej ochrony życia w Polsce” odbędzie się 12 stycznia 2023 roku w auli Biblioteki Głównej UPJPII w Krakowie. W ramach tego wydarzenia, łącząc głosy naukowców i działaczy pro-life chcemy podsumować trzy ostatnie dekady ruchu pro-life w Polsce – docenić osiągnięcia tego czasu i określić zadania na przyszłość. Debatę skupimy na trzech obszarach: historii i prawa, medycyny i społeczeństwa oraz mediów. Do grona prelegentów zaprosiliśmy m.in. red. Tomasza Rowińskiego („DoRzeczy”), ks. prof. dr hab. Tadeusza Biesagę (UPJPII), Radosława Skubisa (Alma Spei), dr hab. Klaudię Cymanow-Sosin (UPJPII), Wojciecha Ziębę (prezesa PSOŻC) czy Magdalenę Guziak-Nowak (PSOŻC).

Wspominając przeszłość, chcemy rozmawiać przede wszystkim o przyszłości. Co warto ocalić z doświadczenia pierwszych polskich pro-liferów? Czego potrzebują dzisiejsi młodzi ludzie, by z przekonaniem i zaangażowaniem kontynuować aktywną troskę o ochronę ludzkiego życia w przestrzeni prywatnej i publicznej? Wreszcie, jakie aspekty społecznej troski o życie człowieka ważne są teraz, gdy dwie najgroźniejsze przesłanki do aborcji mamy w Polsce zniesione?

Ogólnopolska konferencja naukowa „Polskie Wiosny Życia 1993*2020. Zmagania o zniesienie stalinowskiej ustawy aborcyjnej z 27 kwietnia 1956 r.” odbędzie się 13 stycznia 2023 roku na Wydziale Teologicznym UAM w Poznaniu. Obszerna lista referatów obejmuje m.in. zagadnienia dotyczące formowania się prawa chroniącego życie, korzeni i charakteru sprzeciwu wobec tego prawa, konsekwencji społecznych i duchowych aborcji, jak również refleksji nad obecnością pozytywnej edukacji i przekazu medialnego na temat prokreacji i ciąży czy formacji katechetycznej, która sprzyja dojrzałości postaw rodzicielskich. Wśród znamienitych prelegentów znaleźli się m.in. abp dr Stanisław Gądecki, Marszałek Sejmu RP Marek Jurek, prof. Jan Żaryn, prof. KUL dr hab. Mieczysław Ryba, dr Paweł Wosicki, prof. dr hab. Grzegorz Kucharczyk, ks. prof. dr hab. Paweł Bortkiewicz TCh.

Film dokumentalny „Tam Ktoś jest!” produkcji Polskiego Stowarzyszenia Obrońców Życia Człowieka ukazuje historię uchwalenia i konsekwencje ustawy o planowaniu rodziny z 1993 r. regulującej zakres ochrony życia nienarodzonego dziecka w Polsce. Temat przedstawiają eksperci wielu dziedzin, m.in. ginekologii, neonatologii czy socjologii. Ich wywód jest wsparty wypowiedziami osób, które brały udział w historycznych wydarzeniach oraz które wspominają Polskę, w której obowiązywała stalinowska ustawa o aborcji na żądanie. Wiele uwagi w filmie poświęcono orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego z 2020, zakazującemu aborcji eugenicznej. W filmie wypowiadają się także rodzice, którzy stanęli przed dramatycznymi wyzwaniami ochrony życia, sprawowania opieki i wychowania swoich dzieci z niepomyślną diagnozą prenatalną. Wreszcie film ukazuje największe wyzwania, jakie stoją przed środowiskami pro-life w Polsce w 30 lat po uchwaleniu ustawy chroniącej życie.

Wśród osób zabierających głos znaleźli się m.in.: dr Paweł Wosicki – prezes Fundacji Głos dla Życia, Wojciech Zięba – prezes Polskiego Stowarzyszenia Obrońców Życia Człowieka, dr Krystyna Kluz, dr Piotr Guzdek, dr Justyna Ferek, dr Rafał Michalik, dr Piotr Wołochowicz.
Link do zapowiedzi filmu: https://youtu.be/cq5-nzNVxxU

Opracowanie „Jesteśmy w połowie drogi. 30 lat ochrony życia w Polsce” przedstawia historię aborcji w Polsce i Europie na przestrzeni ostatnich stu lat, szczególnie skupiając się na upływającym właśnie trzydziestoleciu. Publikacja w merytoryczny sposób opisuje, czym jest aborcja, wyjaśnia, o co chodziło z orzeczeniami Trybunału Konstytucyjnego, obala mity zwolenników zabijania dzieci nienarodzonych, a także odpowiada na tak ważne pytanie, „czy ustawa z 1993 roku działa?”.

Na stronie dedykowanej obchodom 30-lecia 30latustawy.pro-life.pl można zapoznać się ze szczegółami inicjatyw. Są tam dostępne szczegółowe programy obu konferencji, trailer filmu oraz pdf publikacji. Link do PDF: https://bit.ly/3Ff5Jf9

Polskie Stowarzyszenie Obrońców Życia Człowieka od ponad dwudziestu lat działa na rzecz prawnej obrony życia człowieka z myślą również o tym, by dla każdego ocalonego ludzkiego życia z równym zaangażowaniem stwarzać przyjazną i bezpieczną przestrzeń do dalszego rozwoju. Realizujemy tę misję od lat poprzez organizowanie różnorodnego wsparcia dla rodzin, w tym również finansowego w ramach Funduszu Dziecka Chorego i Funduszu Ochrony Macierzyństwa, rozwijając pozytywną edukację dzieci, młodzieży i dorosłych realizowaną przez media, publikacje wydawnicze, konkursy, wystawy i filmy.

kp/PSOŻC

Karolina Podlewska

= = = = = = = = = = = = = = =
Polskie Stowarzyszenie Obrońców Życia Człowieka
organizacja pożytku publicznego KRS 0000140437
ul. Krowoderska 24/6, 31-142 Kraków
– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –
biuro: ul. Krowoderska 24/6, 31-142 Kraków
tel./fax (12) 421-08-43
– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –
www.pro-life.pl
e-mail: karolina.podlewska@pro-life.pl