Korespondencja z Erywania.
Sobór
Biskupi Ormiańskiego Kościoła Apostolskiego postanowił, że półtora miliona
ofiar ludobójstwa z lat I wojny światowej na terenie Imperium Osmańskiego
zostanie ogłoszonych świętymi. Nastąpi to 23 kwietnia przyszłego roku, w czasie
obchodów setnej rocznicy tamtej tragedii, a nazajutrz przypadać będzie ich
wspomnienie liturgiczne. Będzie to pierwsza kanonizacja w tym Kościele od
pięciu wieków.
Jednocześnie
biskupi zatwierdzili obrzęd i tryb kanonizacji, które dotychczas nie miały
wypracowanej procedury. Zatwierdzono też liturgiczny porządek corocznego
wspominania świętych męczenników sprzed stu lat, obejmujący m.in. hymnografię
kościelną, a więc zestaw hymnów, zwanych szarakanami, i pieśni zmienne na
rozpoczęcie liturgii (żamamut). Sobór polecił Komisji ds. Kanonizacji podjęcie
kroków, jakimi Kościół ormiański będzie się kierował przy zaliczaniu kolejnych
wyznawców do grona świętych. Dotyczy to m.in. wybitnego kompozytora
ormiańskiego, badacza folkloru, autora wielu sakralnych utworów muzycznych
Komitasa (1869-1935), uważanego za twórcę współczesnej muzyki ormiańskiej, i
innych postaci. W Ormiańskim Kościele Apostolskim, należącym do grona tzw.
Kościołów niechalcedońskich, nie było dotychczas jednolitego obrzędu
kanonizacji. Za świętych uznawano osoby na podstawie danych i pamięci
historycznej o ich dokonaniach. Jeśli wobec jakiejś osoby istniało trwałe
przekonanie o jej świętości, to uważano ją za takową. Jednym ze świętych,
najbardziej czczonych w całej Armenii, ale znanych i wspominanych też w innych
Kościołach, jest Grzegorz Oświeciciel (Grigor Lusaworicz) – jego pamiątka w
Kościele łacińskim przypada 30 września. Wykaz świętych, oficjalnie uznanych
przez Kościół ormiański, wpisanych do kalendarza liturgicznego i wspominanych w
czasie nabożeństw, kończy się w XIV wieku, a ostatnim w tym gronie był teolog i
filozof, zakonnik, też Grzegorz – zwany Tatewacim (z Tatewu; 1315-86).
Sobór
przyjął również ujednolicony, częściowo zmieniony tekst obrzędu chrztu świętego
i komunii, który obecnie będzie się nazywał „Przewodnik duszpasterski do
sakramentu Chrztu św. i Komunii św.”. Biskupi zatwierdzili ponadto podręcznik
przygotowania do sakramentu chrztu. Wszystkie uchwalone dokumenty, podpisane
przez dwóch katolikosów ormiańskich – z Eczmiadzynu i Anteliasu (Cylicji) –
zostaną niebawem rozesłane do wszystkich eparchii (diecezji) tego Kościoła.
Prace nad jednolitym obrzędem chrztu prowadzono od 2010 z udziałem ekspertów z
obu katolikatów. Badano materiały, przechowywane w świątyniach ormiańskich na
całym świecie, m.in. 350 rękopisów i druków z Matenadaranu w Erywaniu, w którym
znajdują się niemal wszystkie materiały ormiańskie, począwszy od najstarszych.
Podstawą były dzieła z wieków od XIII do XX. Obrzęd chrztu zmieniał się w ciągu
wieków – dawniej był krótszy i prostszy, ale z czasem wydłużył się a teksty
stały się bardziej złożone. Nowy obrzęd chrztu skrócono do 20-25 minut.
kg
(KAI/B-I) / Erywań
|
